Cứ ôm bất động sản là giàu?

Những tưởng, với tốc độ leo thang của giá nhà đất, chỉ cần ôm đất là trở nên giàu có, nhưng chuyện không đơn giản như vậy. Cứ mỗi lần đóng băng là có chừng đó số người lao đao, phá sản, thậm chí nhảy lầu.

Người dân, nhà đầu tư có tiền vẫn đổ xô nhòm ngó đất đai, chung cư. Ảnh: tapchidiaoc.

Khi cuộc chơi chứng khoán và cuộc chơi ngân hàng nở rộ, cũng là lúc mà hai loại hình này ồ ạt mở chi nhánh, thuê văn phòng. Đây được coi là cơ hội vàng cho những nhà kinh doanh và đầu cơ bất động sản.

Trước hết, những người sở hữu bất động sản có vị trí đẹp bỗng dưng có cơ hội mát mặt theo mưa. Rồi nữa, những tay mới trúng mánh hào phóng vung tiền tậu nhà tậu đất, khiến thị trường bất động sản đang đóng băng bỗng bừng tỉnh.

Đầu năm 2008, thị trường nhà đất đang mơ ngủ bỗng sốt phừng phừng như cháy giếng dầu. Cũng may, cơn sốt kéo dài chưa được bao nhiêu bỗng bị tắt lụi khi nghe tin Lehman Brothers sụp đổ (15-9-2008), chính thức phát hoả cho cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Cuối năm 2008, thị trường nhà đất đóng băng trở lại.

Kể từ khi Luật đất đai được Quốc hội khoá IX thông qua tại kỳ họp thứ ba ngày 14-7-1993, đến nay, tính ra chưa đầy hai chục năm nhưng thị trường bất động sản đã trải qua 4 cơn sốt giá.

Sau mỗi cơn sốt, thị trường bất động sản lại tái lập mặt bằng giá mới, cao hơn mặt bằng cũ. Cứ mỗi lần sốt, có hàng ngàn người sở hữu đất hân hoan. Họ hốt bạc, đổi xe sang nhờ đất.

Là nước đang phát triển, đông dân, tốc độ đô thị hoá diễn ra nhanh chóng, dân cư liên tục tăng, đất đai đang là thứ tài nguyên ngày càng trở nên quý hiếm. Chuyện giá cả nhà đất tăng theo đà đó không có gì đáng bàn. Những tưởng, với tốc độ leo thang của giá nhà đất, chỉ cần ôm đất là trở nên giàu có, nhưng chuyện không đơn giản như vậy. Cứ mỗi lần đóng băng là có chừng đó số người lao đao, phá sản, thậm chí nhảy lầu.

Người viết bài này đã phải ôm hận khi giữ quá nhiều đất vào đầu năm 2008. Vốn của mình chỉ một phần, phần còn lại phải huy động qua các kênh khác nhau. Bỗng thị trường đìu hiu, bán chẳng ai mua. Mang giấy tờ đến ngân hàng cầm cố thì được định giá rẻ như bèo, thủ tục vay mượn đòi hỏi phải có đề án kinh doanh, phức tạp vô cùng. Trong khi các con nợ đòi riết, đành phải bán tháo, tán gia bại sản.

Dùng từ phá sản e không sát, chính xác hơn là sự khánh kiệt đến tận cùng. Khi mỗi ngày đều phải nghe dăm cuộc điện thoại đòi nợ mới thấy hết vị đắng cuộc đời. Cũng may, trường hợp như mình không phải là độc nhất vô nhị. Trước đó đã có vài tấm gương tày liếp thua tan thua nát ở chiến trường này. Ngẫm lại một chút để lấy niềm kiêu hãnh theo phép thắng lợi tinh thần của AQ tiên sinh.

Trước hết phải kể đến "đại ca" Tăng Minh Phụng. Giờ đây, ông đã về với cõi âm được ngót chục năm. Ông ra đi ở tuổi 46, đến 17-7 năm nay là ngày giỗ thứ 8, nghĩ mà không cầm nổi nước mắt.

Khởi nghiệp bằng nghề gia công hàng may mặc xuất khẩu, nhờ chăm chỉ, cần cù, không rượu chè, ham chơi, chẳng mấy chốc Minh Phụng trở thành một đại gia trong ngành này.

Từ một phân xưởng, Minh Phụng liên tục mở rộng sản xuất, chiếm lĩnh thị trường, tên tuổi cứ thế nổi lên, nổi lên như cồn. Đầu những năm 90 của thế kỷ trước, sản phẩm của công ty may Minh Phụng hầu như làm chủ thị trường Đông Âu, Liên Xô. Những ai ở các quốc gia đó, mà được công ty Minh Phụng chọn làm đại lý, đều thắng lớn.

Trước năm 1997, tập đoàn của Minh Phụng có 15 phân xưởng sản xuất gồm 10 phân xưởng may, 1 phân xưởng đồ nhựa gia dụng, 1 phân xưởng dệt, 1 phân xưởng bao bì, 1 phân xưởng thiết kế ngành may và 1 phân xưởng thiết kế mẫu mã đồ nhựa với nhân lực hơn 10.000 người. Giá như chỉ dừng lại ở đó, Minh Phụng có thả phanh thì 100 năm sau cũng không tiêu hết tiền.

Những tòa này là niềm mơ ước của nhiều người dân không có sở hữu nhà, đất.

Nhưng oái oăm thay, ông lại nhảy vào bất động sản.

Minh Phụng nuôi tham vọng xây những khách sạn hiện đại, những khu resort cao cấp ở Vũng Tàu, Đà Lạt, Nha Trang và cả những showroom thời trang khổng lồ ở Sài Gòn. Xuất khẩu hàng may mặc, được bao nhiêu tiền, Minh Phụng đổ vào đất bấy nhiêu. Mỗi nơi, ông đều tậu được hàng chục hec ta.

Tiền đổ vào đất là tiền ngoài sổ sách, tiền lobby, tiền bôi trơn mà trong hệ thống định khoản của Bộ Tài chính không có danh mục ấy. Muốn có tiền, nguồn thu từ xuất khẩu hàng dệt may không đủ, Minh Phụng phải vay. Dùng một pháp nhân không đủ, phải dùng nhiều pháp nhân... Cứ thế, nợ nần tăng dần, thị trường bất động sản đóng băng, đất chưa mang lại nguồn thu, nợ quá hạn, lãi quá hạn chồng chất, ngân hàng đến siết nợ... Minh Phụng từ một ngôi sao đang lên, cứ thế lụi dần, lụi dần rồi chìm xuống đáy sâu thăm thẳm.

Minh Phụng bị truy tố tội lừa đảo với tổng số tiền nợ các ngân hàng thương mại gần 6.000 tỷ đồng và 32,6 triệu USD... Ông bị bắt giam ngày 24-03-1997 và sau đó bị kết án tử hình.

Một nhân vật thứ hai dẫu không phải dựa cột như Minh Phụng nhưng cũng không kém phần cay đắng ở thị trường nhà đất, đó là Lã Thị Kim Oanh. Bà nguyên là Giám đốc Công ty Tiếp thị Bộ NN&PTNT. Những ai làm báo thời những năm 2000 đều không lạ gì bà. Nhờ sự năng động của bà, dự án Khu triển lãm nông nghiệp Việt Nam mới được cấp đất và do Công ty Tiếp thị làm chủ đầu tư.

Tuy nhiên, cũng như trong bất cứ dự án đầu tư nào của Nhà nước, người ta chỉ thừa nhận những khoản chi phí có hoá đơn, chứng từ theo định mức của Nhà nước. Nhưng nếu chỉ chừng đó thôi, thì khi nộp hồ sơ lên các cơ quan chức năng, bạn có thể yên tâm đợi cho đến kỷ niệm 2.000 năm Thăng Long chưa chắc đã được phê duyệt.

Ngoài dự án đó, bà Oanh còn xúc tiến nhiều dự án đất đai khác như khu nhà ở Lạc Long Quân, khu đất ở công viên Đống Đa; Dự án KCN Kim Hoa (Vĩnh Phúc)... Mỗi dự án lấy đất đều phải chi phí ngoài sổ sách một số tỷ đồng. Ở đời, khi trồng lúa chưa đến vụ gặt thì đã chết đói bên bờ ruộng. Tiến độ chậm của các dự án, sự lỏng lẻo trong các khoản chi tiêu là lý do mà bà phải ra toà với tội danh cũ như cái hũ: Tham ô.

Với tổng số 70,99 tỷ đồng và 92.659 USD chi sai nguyên tắc, tại phiên toà phúc thẩm ngày 5-4-2004, Hội đồng xét xử tuyên bố y án sơ thẩm đối với Lã Thị Kim Oanh gồm án tử hình về tội tham ô và 20 năm tù về tội cố ý làm trái (mức án chung là tử hình). Mãi đến tháng 6-2006, Lã Thị Kim Oanh mới được chủ tịch nước ân giảm xuống án chung thân. Hiện bà vẫn đang miệt mài bóc lịch ở Trại giam số 5, Thanh Hóa.

Nhắc lại một vài bài học về thất bại trên thị trường bất động sản để thấy rằng, "mảnh đất" này không chỉ có vinh quang, tiền bạc mà còn có cả mồ hôi, nước mắt, thậm chí cả đổ máu. Nhưng ở đời, chiến trường càng khốc liệt bao nhiêu càng có bấy nhiêu anh hùng toả sáng.

Trong số các đại gia được "vua biết mặt, chúa biết tên", với số tài sản hàng ngàn tỷ, hiên ngang xuất hiện trên sàn chứng khoán, không dưới 70% các đại gia giàu lên nhờ đất. "Chúa đảo" Đào Hồng Tuyển được biết đến như người sở hữu hơn 700ha đất ở đảo Tuần Châu. Ông bầu Đoàn Nguyên Đức của Hoàng Anh Gia Lai có trong tay hàng chục resort cao cấp ở Gia Lai, Đà Lạt, Quy Nhơn... Phạm Nhật Vượng, ông chủ Vincom và Vipearland, cũng đang sở hữu đảo Hòn Tre nổi tiếng ở Nha Trang... Ông Đặng Thành Tâm của Tập đoàn Đầu tư Sài Gòn hiện là chủ của KCN Tân Tạo rộng hơn 200ha ở Sài Gòn...

Đó đều là những con cá kình trên sàn chứng khoán. Còn những tiểu gia giàu lên nhờ mua đất nền, mua đất kẹt để chuyển đổi rồi kiếm dăm ba tỷ tiêu chơi thì nhiều như lá mùa xuân, kể ra không xiết.

Vậy làm thế nào kiếm tiền từ đất, để trở thành tiểu gia, đại gia mà không phải rơi vào thảm cảnh như Minh Phụng hay Lã Thị Kim Oanh? Làm thế nào để sử dụng đồng tiền một cách có hiệu quả nhất vào thời điểm này? Đầu tư vào nhà ở chung cư, vào xây văn phòng hay đầu tư vào đất phân lô bán nền? Đó là vô số những lựa chọn cho các nhà đầu tư bất động sản.

Nếu bạn đọc còn nguồn cảm hứng, xin mời cùng tham gia bàn tiếp chủ đề này hoặc trực tiếp trao đổi với người viết.

(Theo Phan Thế Hải // Diễn Đàn Kinh Tế Việt Nam)